PATRON LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO – JÓZEF IGNACY KRASZEWSKI

Żyjący w latach 1812-1887 Józef Ignacy Kraszewski jest znany przede wszystkim jako  wybitny pisarz i publicysta. Nie można jednak zapominać o jego działalności społecznej i politycznej, jak i o fakcie, że był również wydawcą i tłumaczem, malarzem i rysownikiem, kolekcjonerem, czy w końcu muzykiem-amatorem. Jego zasługi dla polskiej kultury są nie do przecenienia. Jest nazywany ojcem polskiej powieści historycznej, a czasem także ojcem polskiego dziennikarstwa. W czasach, gdy Polska znajdowała się pod zaborami i nauka rodzimej historii była zakazana, to właśnie z jego powieści poznawano ojczyste dzieje. Uznawany jest za najpłodniejszego autora w całej historii literatury polskiej. Spod jego pióra wyszły 232 powieści, a także niezliczona liczba recenzji, artykułów, opowiadań, wierszy, prac naukowych czy utworów scenicznych.

ŻYCIORYS

Józef Ignacy Kraszewski urodził się 28 lipca 1812 roku w Warszawie w rodzinie ziemiańskiej.

Uczył się w szkołach w Białej Podlaskiej, Lublinie i Świsłoczy, w których  narodziły się jego zainteresowania naukowe i literackie. W 1829 roku rozpoczął studia lekarskie na Uniwersytecie Wileńskim, następnie przeniósł się na Wydział Literacki, ucząc się równocześnie rysunku i malarstwa.

Po ślubie z Zofią Woroniczówną zamieszkał we wsi Gródek koło Łucka i w Hubinie, później na dłuższy czas osiadł w Żytomierzu, gdzie poświęcił się działalności społecznej, kulturalnej i oświatowej. Kraszewski w Żytomierzu pełnił szereg funkcji i godności. Był między innymi kuratorem szkół polskich, ale i dyrektorem Teatru Żytomierskiego oraz dyrektorem Klubu Szlacheckiego, również prezesem Towarzystwa Dobroczynności.

W latach czterdziestych zaczął gromadzić materiały do projektowanej historii sztuki polskiej i słownika artystów polskich, które częściowo opublikował. Badał też zabytki archeologii słowiańskiej.

W 1851 roku przeniósł się na stałe do Warszawy, gdzie objął redakcję zakupionej przez Leopolda Kronenberga “Gazety Codziennej”, a następnie “Gazety Polskiej”, na łamach której walczył o przemiany społeczne i gospodarcze w Królestwie Polskim. W lutym 1863 roku, zagrożony aresztowaniem, pisarz opuścił Warszawę, do której już nigdy nie wrócił.

Wyjechał wtedy do Drezna, które było w owych czasach jednym z głównych ośrodków polskiej emigracji. Tam Kraszewski zajął się pomocą dla powstańców styczniowych. W pracy literackiej skupił się wtedy na publicystyce ściśle politycznej, a pod pseudonimem „Bogdan Bolesławita” pisywał powieści o tematyce powstańczej.

Kraszewski zmarł 19 marca 1887 roku w Genewie, został pochowany 18 kwietnia w Krypcie Zasłużonych (zwanej także Cmentarzem Wielkich Polaków) na Skałce w Krakowie.

TWÓRCZOŚĆ MISTRZA

Józef Ignacy Kraszewski jest uznawany za pisarza z największym dorobkiem w historii całej polskiej literatury. Jako swoje motto Józef Ignacy Kraszewski obrał niezłomnie praktykowaną systematyczność. Życie intelektualisty i artysty w jego epoce polegało głównie na  dobrze zorganizowanej pracy.

Szacuje się, że napisał 232 powieści (w ponad 400 tomach), ok. 150 opowiadań, nowel i obrazków, ponad 20 dzieł dramatycznych, 10 tomów poetyckich, ponad 20 tomów dzieł naukowych oraz “niezliczoną” ilość artykułów do czasopism. Liczbę wysłanych przez niego listów niegdyś szacowano na 200 000 (nie licząc korespondencji pisarza do czasopism) i choć dziś przyjmuje się, że była to liczba zawyżona, ogrom jego zachowanej korespondencji i tak robi imponujące wrażenie.

Do tego dokonał 21 przekładów na języki obce. Jako utalentowany malarz i rysownik zostawił też ok. 2000 rysunków (z czego zachowało się niestety tylko 900). Nazywano go “Napoleonem literatury“, “Doktorem Omegą” czy nawet “Czarnoksiężnikiem“. Nieraz musiał zmagać się z oskarżeniami, że do pisania zatrudnia pomocników. Stworzył własny model powieści historycznej: powieść dokumentalną, opartą na rzetelnej wiedzy, gdzie tkankę fabularną buduje się z historycznych faktów, a głównym bohaterem jest często król, hetman czy inna ważna postać z historii.

Jako stałą zasadę swojej literackiej działalności ten niezwykle uzdolniony oraz pracowity człowiek przyjął motto: Nulla dies abeat, quin linea ducta supersit (niech nie minie żaden dzień bez napisania linijki), znane również w skróconej formie: Nulla dies sine linea.